-
1 орыну
неперех.1) ударя́ться/уда́риться, сту́каться/сту́кнуться (обо что-л.)ян белән орыну — уда́риться бо́ком
2) задева́ть/заде́ть, тро́гать/тро́нуть (кого-л.; что-л.), притра́гиваться/притро́нуться, дотра́гиваться/дотро́нуться, каса́ться/косну́ться, прикаса́ться/прикосну́ться (к кому-л.; чему-л.) || каса́ниеочкыч шассие белән җиргә орынды — шасси́ самолёта косну́лось земли́
бу әйберләргә орынасы булмагыз — не сме́йте притра́гиваться к э́тим веща́м
3) соприкаса́ться/соприкосну́ться (с кем-л.; чем-л.) || соприкаса́ниеаларның иңнәре бер-берсенә орынды — их пле́чи соприкосну́лись
4) цепля́ться/зацепля́ться, зацепи́ться (за кого-что-л.) проходя́ ми́мо5) в знач. нареч. орынып о́чень бли́зко, ря́домелга безгә орынып тора — река́ протека́ет ря́дом с на́ми
6) перен. задева́ть/заде́ть, тро́гать/тро́нутькөз сулышы каеннарга да орынды — дыха́ние о́сени тро́нуло и берёзы
7) перен. покуша́ться/покуси́ться (на чью-л. свободу, честь, жизнь и т. п.)Ватан иминлегенә орыну — покуша́ться на свобо́ду (поко́й) Ро́дины
•- орынып алу
- орынып кую
- орынып китү
- орынып тору
- орынып узу
- орынып үтү•• -
2 сан
I сущ.1) число́ || числово́йбөтен сан — це́лое число́
вакланмалы сан — дро́бное число́
так сан — нечётное число́
гади саннар — просты́е чи́сла
саннар рәте — числово́й ряд
сан зурлыгы — числова́я величина́
2) число́, коли́чество, чи́сленность || коли́чественный, чи́сленныймал саны — чи́сленность скота́
җитәрлек кеше саны бар — име́ется доста́точное число́ люде́й
сан ягыннан үзгәреш — коли́чественное измене́ние
3) лингв.а) и́мя числи́тельноетөп сан — коли́чественное числи́тельное
чама саны — приблизи́тельное числи́тельное
б) число́берлек саны — еди́нственное число́
күплек саны — мно́жественное число́
4) но́мер (газеты, журнала)"Казан утлары" журналының беренче саны — пе́рвый но́мер журна́ла "Каза́н утлары́"
5) обычно во мн. ч. ци́фрыконтроль саннар — контро́льные ци́фры
статистика күрсәтә торган саннар — ци́фры, кото́рые пока́зывает стати́стика
•- сан алу- сан ягыннан••II сущ.1) книжн. уваже́ние, почте́ниезур санга ия булу — по́льзоваться больши́м уваже́нием
2) цена́, це́нностьисәпкә бар, санга юк — (погов.) чи́слится, но це́нности нет (не це́нится)
••- санга санау
- санга сугу
- санга сукмау
- санга санамау III сущ.1) часть те́ла, часть ту́шисыерның ал саны — пере́дняя часть ту́ши коро́вы
арт саны — за́дняя часть ту́ши
2) разг. те́лосанын тота алмый — не мо́жет управля́ть свои́м те́лом
сан белән орыну — каса́ться те́лом
См. также в других словарях:
төртү — 1. Берәр нәрсәнең очлы башы белән орыну, җиңелчә кадау. Кем. б. игътибарын берәр нәрсәгә юнәлтү яки ишарә итү өчен аңа акрын гына кагылу 2. Берәр нәрсәне икенче нәрсәгә тидерү, терәү 3. күч. (Башны) түбәнгә ию, аска карау 4. күч. Ятышсыз, авыр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тоташу — (ТОТАШТЫРУ) – 1. Ике төркем, ике нәрсә бер яки берничә ноктада үзара орыну, ялгану (яисә шулай күренү). Янәшә, чиктәш нәрсәгә кушылу, янәшә булу 2. күч. Искесе яңага җитү, өзеклек булмау 3. Берегү, ябышу 4. Елгага, күлгә яки диңгезгә кушылу, кою… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тотыну — 1. Берәр нәрсәгә кул белән ябышу. Берәр нәрсәне кулга алу мылтыгына тотынды. Берәр нәрсәгә яки кешегә орыну, кагылу, тию 2. Бер беренең кулларыннан тоту 3. сөйл. Нин. б. эшне башкарырга, үтәргә керешү, башлау эшкә т. – тагын шул бөҗәкләргә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
